ÖN ÇAPRAZ BAĞ YARALANMASI ( ACL)
Ön çapraz bağ yaralanması (ACL)
ACL tibia' nın femur 'a göre öne kaymasını engeller.Aynı zamanda tibia'nın dönme hareketini de sınırlar.
Ön çapraz bağ; koşarken ani yön değiştirmeyle, koşarken aniden yavaşlamayla, zıplama sonrası yere dengesiz düşmeyle yaralanabilir.
Ön çapraz bağınız yaralandığında hemen bir ağrı hissetmeyebilirsiniz. Bununla beraber genelde hasta tarafından kopma sesi duyulur. Saatler içinde diz şişer ve ayağa kalkıldığında ağrı olur. Ortopedi uzmanı görene kadar buz uygulaması ve bacağın ayak altına yastık konularak yüksekte tutulması şişlik gelişimini ve ağrıyı azaltır.
Ön çapraz bağ yırtığı ile yürünürse diz kıkırdağı zedelenebilir. Özellikle ayak sabitken vücut döndürülürse zaman, kaval kemiği (tibia) sabit kalırken uyluk kemiği (femur) döner. Bu kıkırdak üzerinde öğütücü-yaralayıcı bir etki yapar.
Tanı
ACL yırtığında muayene ile tanı neredyse konulur. MR' da yırtık görülür. Ama operasyon kararını verdiren muayenedir. MR daha çok dizde başka problem olup olmadığını anlamak için istenir.
Tedavi
Cerrani ve cerrahi olmayan tedavi alternatifleri vardır.
Cerrahi olmayan tedavi; yarım yırtıklarda, dizde kayma olmayan durumlarda ya da spor yapmayacak ve sakin bir hayat sürecek hastalarda uygulanır. Zorlanmalı durumlarda dizlik kullanılması ve hayat boyu sürecek olan diz çevresi kasları kuvvetlendirici egzersizler cerrahi dışı tedavinin temelini oluşturur.
Cerrahi tedavi;
ACL yırtığı olan aktif bir hayat yaşamayı planlayan hastalarda ameliyat gereklidir. Dizdeki kayma engellenmelidir çünkü her kayma dizin hafifçe çıkıp tekrar girmesidir bu da hem ciddi ağrı verir hem de kıkırdaklarda yaralanmalara sebep olabilir.
Cerrahi tedavide genellikle artroskobik olarak diz çevresindeki bir tendon (veya bir parçası) ön çapraz bağın orjinal haline en yakın şeklinde yerleştirilir. (ACL rekostriksiyonu) ACL rekostriksiyon ameliyatı sonrası yaklaşık 3 aylık ciddi bir fizik tedavi ve rehabilitasyon programı uygulanır.